Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) akademisyenleri, kavak, ladin, çam gibi hızlı büyüyen ağaç türlerinden elde edilen ahşap ürünlerin, dış ortam şartlarında dayanıklılığını 10 kat artıracak proje geliştirdi. 36 ay sürecek proje sayesinde, doğal dayanıklı ahşap ürünler veren tropik ağaçların kesilmesi azaltılarak yağmur ormanlarının tükenme riskinin de önüne geçilmiş olacak.
Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mahmut Ali Ermeydan’ın "Yapı Endüstrisi İçin Dış Ortam Şartlarına Dayanıklı Ve Boyutsal Kararlı Yeni Nesil Bir Ahşap Modifikasyon Yöntemi Geliştirilmesi: Ahşabın D,L-Laktid ile in-situ Polimerizasyonu" başlıklı projesi 2515 COST Destek Programı- COST Aksiyonu CA 20139 (Holistic Design of Taller Timber Buildings (HELEN) çerçevesinde destek almaya hak kazandı. Projede; BTÜ Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eylem Dizman Tomak ve Prof. Dr. Ramazan Kurt araştırmacı, Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emine Bayraktar ise danışman olarak yer alıyor. Projenin geliştirilme nedeni hakkında bilgi veren Prof. Dr. Mahmut Ali Ermeydan, yağmur ormanlarının tükenme riski, buna bağlı olarak kaliteli ahşap malzemenin fiyatlarının yükselmesi ve bulunamaması gibi sorunların, hızlı büyüyen ağaç türlerinden elde edilen malzemelerin kimyasal modifikasyon yoluyla dayanıklı hale getirilmesi çalışmalarını hızlandırdığını vurguladı. Prof. Dr. Ermeydan, sürdürülebilir ve yeni nesil bir ahşap modifikasyonu yönteminin, enerji verimli prosesler kullanılarak, toksik olmayan, kullanım ömrünü tamamladığında çevreyi kirletmeden bertaraf edilebilen, biyo-bazlı ve biyolojik olarak parçalanabilen kimyasallar kullanılarak sağlanabileceğini söyledi.
Ön çalışmalar başarılı, patente başvuruldu
Çalışmanın detaylarını aktaran Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Mahmut Ali Ermeydan, "Bu projede, nişasta kökenli malzemeler kullanılarak, biyobozunur ve çevreye duyarlı polilaktik asit oluşturulacağız. Bu malzemeyi, ahşap ürüne uygulandıktan sonra ahşap malzemenin dış ortam şartlarına karşı dayanıklılığının ve boyutsal kararlılığının artmasını hedefliyoruz. Böylece tamamen doğal kaynaklardan elde edilecek üstün özelliklere sahip malzeme üretilmiş olacak. Ön çalışmaları başarılı olan projemiz için patent başvurusunu da gerçekleştirdik" diye konuştu.
Kavak, ladin, çam gibi ağaçlardan elde edilen ürünler
Dış ortamda kullanılan ahşap malzemelerin kısa sürede deforme olduğunu bunun için Brezilya, Afrika gibi noktalardan yağmur ormanlarından kesilmiş dayanıklı ağaçların getirildiğini ifade eden Prof. Dr. Ermeydan, "Bu ağaçların kesimi, yağmur ormanlarının bitişine neden olacak. Öte yandan dayanıklı ağaçların maliyeti her geçen gün katlanıyor. Buna rağmen hızlı büyüyen ağaçlardan yapılan ahşap ürünlerin dayanım süresi çok az.
Biz de bu nedenle kavak, ladin, çam gibi hızlı büyüyen ağaçlardan elde edilen kent mobilyası, ahşap ev gibi dış mekân malzemelerinin dış ortam şartlarına dayanımını 10 kat artıracak çalışmamızı hayata geçiriyoruz. Bugüne kadar ülkemizde geliştirilen herhangi bir modifikasyon yöntemi bulunmamaktadır. Finlandiya, Norveç ve Almanya gibi ülkelerde geliştirilen diğer ahşap modifikasyon yöntemleri, ahşap ürünlerin biyolojik dayanımını ve nispeten boyutsal kararlılığını artırıyor ancak bizim projemiz yüksek biyolojik dayanımın yanı sıra yüksek boyutsal kararlılık dediğimiz ahşabın daha az su emmesini, bükülmesini ya da şişmesini doğal yöntemlerle önlüyor" dedi.
Çevre dostu yöntem
Çalışmanın katkılarından da bahseden Prof. Dr. Mahmut Ali Ermeydan, şu ifadeleri kullandı: "Projemiz, ülkemiz orman endüstrisinin ve yapı sektörünün kullanılmasını sağlayacak bilgi birikimi ve bilimsel altyapı sağlanmasına katkıda bulunulabilecek, endüstrinin yeni ürün geliştirme çalışmalarına katı koyacaktır.
Ülkemizin dışa bağımlı olduğu ürünlerde millileşme adımına önemli katkılar sağlanabilecektir. Projenin sonuçları dayanımı az olan diğer ağaç türlerinin çevre dostu yöntemlerle korunması için iyi bir referans olacaktır. Depreme karşı dayanıklı mimaride, yüksek katlı ahşap binaların yapımına yönelik alternatif bir hammadde geliştirilebilecektir."
