Niğde’de kış, soğuk havalarla birlikte hayatın biraz daha yavaşladığı, ama aynı zamanda iç mekanlarda daha sıcak ve samimi anların yaşandığı bir mevsim. Şehrin köklü kış kültürünün en belirgin sembollerinden biri ise hala birçok evde kullanılan geleneksel sobalar.
SOBA BAŞI MUHABBETLER
Niğde’de soba kullanımı, sadece ısınmanın ötesine geçer. Odun ya da kömürle yakılan sobalar, sıcak bir ortam sağlamanın yanında evde bir araya gelme vesilesidir. Kış aylarında, aileler sobanın etrafında toplanarak hem sohbet eder hem de kışın getirdiği dinginliğin tadını çıkarırlar. Soba, adeta sosyal bir bağ kurar ve soğuğu dışarıda bırakıp içeride bir sıcaklık halesi oluşturur.
Sobanın en güzel yanlarından biri ise, üzerinde hazırlanan yiyeceklerdir. Özellikle közde patates, Konya kışlarının vazgeçilmez bir lezzeti haline gelmiştir. Patateslerin sobanın alt kısmında közlenmesi hem pratik hem de lezzetli bir atıştırmalık sunar. Közde patatesin tadı, kış gecelerinin keyfini katlar ve bu basit yiyecek, sofraların en sevilen parçası olur.
DOĞALGAZ İLE AZALDI
Günümüzde modern ısınma sistemleri yaygınlaşsa da Niğde’nin köylerinde ve kasabalarında soba kültürü hala canlı bir şekilde yaşatılıyor. Özellikle kırsal kesimde ve şehir merkezindeki bazı evlerde sobanın yerini başka bir ısınma aracı almış değil. Bu gelenek, Niğde’nin kışlarını unutulmaz kılan sıcak anılardan biri olarak kuşaklar arasında aktarılıyor.
ZEHİRLENMELERE KARŞI DİKKAT
Ancak, soba kullanırken dikkat edilmesi gereken önemli bir konu da karbonmonoksit zehirlenmesi riskidir. Yanlış kullanılan ya da havalandırması yetersiz olan sobalar, ciddi sağlık sorunlarına hatta ölümcül kazalara yol açabilir. Sobaların düzenli olarak temizlenmesi ve odaların yeterince havalandırılması hayati önem taşır. Gece soba yanan odalarda uyurken, soba borularının düzgün monte edilip edilmediğine dikkat edilmelidir. Ayrıca, bacaların tıkalı olmaması ve hava sirkülasyonunun sağlanması, zehirlenmelerin önüne geçmek için alınması gereken en temel önlemlerden biridir.
