Bakanlıktan yapılan açıklamada, Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu, 13 Mart 2025 tarihinde 355 sayılı toplantısını gerçekleştirdiği belirtilerek, "Kurul'un karara bağladığı 141 adet dosyadan 131'i mevzuata aykırı bulunmuş olup 1 adet dosya hakkında tedbiren durdurma kararı verildi. Mevzuata aykırı bulunan dosyalar hakkında durdurma cezası ile birlikte toplamda 32 milyon 481 bin 507 TL idari para cezası uygulanmasına, ayrıca 5 adet dosyada da tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi adına erişim engeli idari tedbiri uygulanmasına karar verildi" denildi.
Açıklamaya göre, Tüketicilerin ekonomik tercih ve menfaatlerini yakından etkileyen reklam ve ticari uygulamaların ele alındığı toplantıda; hazır giyim sektöründe indirimli satışlar, teknoloji sektöründe belirtilen niteliklerin üründe bulunmaması veya bu özelliklerin ülkemizde kullanılamamasına ilişkin bilgilerin verilmediği tanıtımlar ile sıfır faiz vaadiyle gerçekleştirilen yanıltıcı reklamlara ilişkin konular öne çıktı.
Hazır giyim sektöründe gerçekçi olmayan indirimli satışlar incelendi
Reklam Kurulu tarafından yakından takip edilen indirimli satış kampanyalarına ilişkin sektörel denetimlerden biri de hazır giyim sektöründe gerçekleştirildi. Yapılan denetim sonucunda aykırılığı tespit edilen 8 dosya hakkında toplam 4 milyon 800 bin TL idari para cezası uygulanmasına karar verildi.
Reklam Kurulu, fahiş fiyat iddialarının gündemde olduğu bu dönemde indirimli satışlara ilişkin gerçekleştirdiği denetimler ile; "Gerçeğe aykırı belirlenen yüksek fiyatlar üzerinden oluşturulan sahte indirim algısı ile tüketici tercihlerinin manipüle edilmesinin önlenmesi, Gerçeğinden daha yüksek indirim yapıldığı veya indirimin düşünmeye fırsat vermeyecek kadar kısa süre için geçerli olduğu algısı oluşturulması gibi tüketici iradesini baskı altına alan pazarlama uygulamalarının tüketici refahına olumsuz etkisinin azaltılması, Haksız rekabetin ülke ekonomisine olumsuz etkisinin önlenmesi yoluyla tüketiciyi korunmayı amaçlanmakta.
Reklamında vadedilen özellikleri taşımayan ürün reklamları incelendi
Teknoloji sektöründe faaliyet gösteren firmanın aynı kategori altındaki tüm cep telefonu modellerinin özel bir uygulamaya sahip olduğu izlenimi oluşturacak şekilde reklam yapmasına rağmen bu kategorideki bazı modellerin belirtilen özelliğe sahip olmadığına ilişkin bilgiye reklamda yer verilmediği tespit edilmiştir. Tüketicilerin satın alma kararını etkileyecek nitelikteki bilgilerin reklamın ana mesajında belirtilmemesi nedeniyle tüketicilerin taraf olmayacağı bir satın almaya yönlendirildiği ve ana vaadin istisnası niteliğindeki bilgileri içermeyen söz konusu reklamların tüketicileri aldatıcı ve yanıltıcı olduğu değerlendirilerek idari yaptırım kararı verildi.
Diğer taraftan, bir otomotiv firmasının çevrimiçi video paylaşım ve sosyal medya platformunda yer alan Türkiye hesabında tanıtımı yapılan otomobil modeline ilişkin olarak "Ses Tanıma Özelliği" videosu paylaştığı, ancak aracın donanım paketinde mevcut olan bu fonksiyonunun ülkemizde ilgili altyapının desteklenmemesi nedeniyle aktif olarak kullanılamadığı görülmüştür. Bu nedenle reklamda sunulan ana vaadin gerçeği yansıtmadığı ve tüketicilerin yanıltıldığı gerekçesiyle anılan reklamlara ilişkin idari yaptırım kararı verildi.
Son dönemde, otomotiv şirketleri "yüzde 0 faiz" temasıyla yürütülen kampanyalara yönelmiştir. Bu kapsamda otomotiv sektöründe "peşin faiz ödemesi" olmasına rağmen reklamın ana mesajında kredi faiz oranının "yüzde 0" olarak belirtildiği, tüketicilerin satın alma kararını etkilemek amacıyla reklamın ana mesajında peşin faiz nedeniyle tüketicinin faiz yüküne katlanmasına rağmen tanıtımların sıfır faizli yapılarak tüketici tercihlerinin manipüle edildiği tespit edildi. Ayrıca faiz oranının yer aldığı reklamlarda tüketicilerin en uygun kredi teklifini seçebilmesi ve sektörde adil rekabetin sağlanabilmesi için belirtilmesi zorunlu olan kredinin toplam maliyetini yüzdesel olarak gösteren yıllık ve aylık maliyet oranlarına yer verilmediği, diğer yandan "yüzde 0 faiz" gibi tüketicilerin ekonomik davranış biçimini etkileyen ana vaadin gerçeği yansıtmadığı tespit edilmiş ve tüketicileri yanıltıcı olduğu değerlendirilen söz konusu reklamların tedbiren durdurulmasına karar verildi.
Tüketici hassasiyetini gözetmeyerek eksik bilgilendirilme yapanlara müsaade edilmedi
Türkiye'de satışa sunulan bazı ayakkabıların yurtdışı internet sitelerinde yayınlanan tanıtımlarında, ürün bileşeninde domuz derisi kullanıldığı belirtilmesine rağmen Türkiye'deki satış sayfasında yer alan ürün açıklamalarında "deri", "doğal deri" gibi ifadelerin kullanıldığı tespit edildi. Reklam Kurulu, ürün içeriğine ilişkin olarak tüketicileri eksik bilgilendirdiği tespit edilen 4 firma hakkında durdurma cezası ile birlikte 3 milyon 457 bin 160 TL idari para cezası uygulanmasına karar verdi.
