CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, üreticilerle bir araya gelerek yaşanan ekonomik sıkıntıları yerinde dinledi.
Gürer ile üreticiler arasında geçen konuşma, tarımdaki derin krizi tüm açıklığıyla gözler önüne serdi.
“BU TARLALARDA ÇALIŞA ÇALIŞA BATTIK”
Üretici Şaban Akkoyun, yaşadığı ekonomik çöküşü şöyle anlattı:
“55 dönüm yer için 650.000 lira nakit parayla başladım. Kooperatiften 140.000 lira borçla gübre aldım. Geri kalan kısmını da kredi kartıyla çözmeye çalıştım. Sezonun sonunda toplam 1.100.000 lira maliyetim oldu. 30 dönüm yerden sattığım patatesten 250.000 lira kazandım. Geri kalan patatesimin getireceği para da 250.000 lira. Yani toplam 500.000 lira. Sadece 650.000 liramı altına yatırsaydım şu anda 1.300.000 lira ederdi. Namus ve şeref sözü veriyorum, bu saatten sonra çiftçiliği bırakıyorum. Bundan sonra eken namerttir. Bu tarlaları bırakıyorum, yeter. Bu tarlalarda çalışa çalışa battık. Bu ellerimiz çalışa çalışa batıyor.”
Akkoyun, elindeki tüm arazilerden vazgeçme kararı aldığını belirterek, “Şu anda 150 dekar arazim vardı, hepsini bırakıyorum. Bu sene 55 dönüm patates, 6 dönüm fasulye ektim. Toplam maliyetim 1.100.000 lira. Alacağım para ise sadece 550.000 lira. Eğer elimdeki nakit parayı Nisan ayından bu yana altına yatırsaydım, şu anda 1.300.000 lira artıdaydım. Kendim başka bir yerde çalışsaydım yine kârdım. Çalışa çalışa battık, bu toprakta battık. Bizim hakkımızı yiyene haram, zehir zıkkım olsun. Çalışarak battım ben,” şeklinde konuştu.
Üretici, hiçbir kamu desteği alamadığını da dile getirdi:
“Hiçbir yerden destek almıyoruz. Bir lira desteğimiz yok. Bizi hep kandırıyorlar. Gübre desteği, mazot desteği diyorlar ama ben bir lira bile destek almadım. Girsinler sicilime baksınlar. On yıldır profesyonel çiftçilik yapıyorum. İthal hayvan getirdim, battım. Hayvancılığa girdim, yine battım. Bir şap hastalığı çıkar, devlet önlem alamaz, aşısını yaptıramaz. Arkasından pazarı kapatır. Büyük üreticilerin, bakanların çiftlikleri mal satmak için rekor kırar. Bizleri burada batırdılar. Batırdınız! Bundan sonra beton yiyin.”
Geçen yıl patatesini satamadığını, ürünlerin depolarda çürüdüğünü belirten Akkoyun şöyle devam etti:
“Geçen yıl patatesi ambarda kaldı, depoda kaldı. 100 ton patatesim vardı, 70 tonunu 3-5 liraya sattık. 28 tonunu satamadık, ineklere verdik. Köylülerin ineklerine gönderdik.”
“MARKET 19 LİRAYA SATIYOR, KÖYLÜYE 4 LİRA KALIYOR”
Üretici Akkoyun, zincir marketlerin fiyat politikalarına da sert tepki göstererek, “Market zincirleri, şu üç harfliler var ya, şeytan gibi. Onlar 7,5 liraya fiyat açıklıyor, buraya gelen aracılar 4-5 liraya bizden patates almaya çalışıyor. Maliyetimizin altında fiyat veriyorlar. Diyorlar ki 1,5 lira işçilik, 50 kuruş çuval maliyeti, 50 kuruş kâr koyayım, geriye 4 lira kalıyor. Şu patatesi sıradan topluyorum, çuvalı çıkarıyorum. Onlar gelsin bu patatesin yarısını almaz, leke var diye beğenmez, orta boyunu almaz, seçmece mal götürür. Sonra o patatesi marketlerde 19 liraya satar. Şuradan mal 7,5 liraya market deposuna gidiyor. Nakliyesini koysanız 9 liraya mal oluyor. Market 19 liraya satıyor ama köylünün elinde sadece 4 lira kalıyor,” diye konuştu.
GÜRER: “TARLADA YARISI KALMIŞ, MARKETTE 17 LİRADAN SATILIYOR”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, üreticinin haklı isyanına dikkat çekerek şunları söyledi:
“Ben tarlada geziyorum, geçenlerde Niğde’de bir markete gittim; patatesi 17 liradan satıyorlardı. Burada tarlada yarısı kalmış. Üretici maliyetine satamıyor. Üreticiden alınan ürünün fiyatları üç beş kat artıyor. Birde uzak illere giderse nakliye gideri de üzerine biniyor. Sürüm azalıyor. Pazar daralıyor.
Üretici Arif ise, “Üretici de dertli, tüketici de. Bu aradaki farkı kim yiyor, kim bu doymayanlar?” diyerek tepkisini dile getirdi.
Ömer Fethi Gürer, “Esas olması gereken kamucu bir yaklaşım. Devlet devreye girmeli. Toprak Mahsulleri Ofisi alım yapmalı. Toprak Mahsulleri Ofisi alım yaptığı zaman tüccar da bölgeye gelir. Çünkü biri ürün alıyorsa seni boğamaz. Ama şu anda senin adına kimse yok. Olmayınca tüccar piyasayı boğuyor.”
“TMO 13,5 LİRA AÇIKLADI AMA BUĞDAYI 11 LİRADAN ALDI”
Üretici Şaban Akkoyun, devlet kurumlarının da piyasada güven vermediğini belirterek, “Toprak Mahsulleri Ofisi 13,5 lira açıkladı ama buğdayı 11 liradan aldı. Tarım Kredi Kooperatifi ‘mal alacağım’ diyor ama gidip bir ağababanın malını 18 liradan, 17 liradan alıyor. Sonra 9,5 liraya o malı topluyor, depoluyor, sonra da ‘zarar ettik’ diyor. Zararı kim çekiyor? Yine gariban çiftçi. Geçen yıl patates martın ortasında 10 lira dediler. Vallahi billahi biz burada 5 liraya satamadık. Niye? Yine stokçular aldı, yine ağababalar topladı. Birkaç gün sonra yine piyasayı ellerine geçirecekler. Biz ne bulursak satıp bu işi bırakmak istiyoruz. Artık bizden geçti.”
“GENÇ ÇİFTÇİLER AVRUPA’YA GİTMENİN YOLLARINI ARIYOR”
Görüşmede söz alan bir genç üretici ise umutsuzluğunu şu sözlerle dile getirdi:
“Şurada dört tane genç çiftçi var, Avrupa’ya gitmenin yollarını arıyorlar.”
